Tema 7: os métodos de ensinanza de linguas

Neste tema fixemos unha viaxe no tempo e espazo para estudar a evolución dos modelos de ensinanza de linguas imperarantes en cada momento. Nun primeiro lugar comezamos por comentar os métodos máis coñecidos: o método gramática-tradución, baseado no uso do idioma materno e da escrita; o método natural, baseado na exposición a input no idioma estranxeiro; o método audiolingual, baseado na memorización e repetición de estruturas; o método comunicativo, baseado en adaptar as clases a situacións reais; a resposta física total, baseada na acción e no movemento para adquirir o idioma; o enfoque por tarefas, baseado na realizacion de diversas actividades orientadas a unha tarefa final... Porén, os modelos de ensinanza de idiomas que máis me chamaron a atención foron os últimos, quizais porque non recordo que os tivensen utilizado conmigo en ningunha das miñas etapas como estudante.

O primeiro deles, o método do silencio, destaca pola actividade do alumno fronte á do profesor. Neste enfoque enténdese que o proceso de aprendizaxe debe ser levado a cabo mediante o descubrimento e a asociación, de xeito que se fomenta moito a autonomía do alumnado. Isto pode ser un aspecto positivo, porque neste caso non se ve ao docente como unha figura autoritaria, senón que se crea un amibente máis distendido, que pode favorecer a aprendizaxe. Porén, baixo o meu punto de vista, sacrifícase moito a naturalidade do idioma: parece unha forma de aprender moi controlada e artificial. Así mesmo, non se fomenta a produción do aprendiz, de xeito que este pode ser un enfoque útil sobre todo en niveis moi básicos para asimilar regras de gramática básica ou para a pronunciación, mais non a aplicaría en niveis intermedios, por exemplo.

O outro dos enfoques que me causou máis impresión foi a suxestopedia. A concepción básica deste modelo é que para procesar unha lingua, esta debe pasar un filtro afectivo. Todo se aprende e se adquire mellor cando ese filtro afectivo está baixo, de xeito que as clases neste enfoque céntranse en non crear ansiedade no aprendiz. O importante nas clases suxestopédicas é o alumno e o clima de relaxación no que está; é dicir, non se poden crear situacións de tensión para que a aprendizaxe flúa. O asombro de atopar este novo método levoume, nun primeiro momento, a buscar máis información sobre el para analizar os seus aspectos positivos; porén, a realidade que atopei ao indagar un pouco máis foi diferente á que esperaba. Nun artigo dun periódico cheguei a atopar unha entrada sobre este método no que se comentaba que algunhas academias suxestopédicas prometen a aprendizaxe de idiomas en tres días mediante a técnica da hipnose. Ao mellor peco de escéptica, pero é posible aprender un idioma en 3 días, por moito contido que se queira dar? Imposible. Nin unha persoa que esté completamente inmersa na cultura e no idioma estranxeiro vai ser quen de coñecer na totalidade esa lingua; entón, como pode ser que unha persoa que non tivese contacto con ela "a aprenda" milagrosamente mediante a técnica da hipnose? Para que existirán as carreiras de idiomas e as clases, podendo botar man deste "milagroso" recurso? Ironías a parte, esta non só é unha forma de enganar e facer negocio das persoas que teñen pouco tempo e moitas ganas (ou necesidade) de aprender un idioma, senón tamén unha maneira de desmotivalos unha vez que comproben que non son quen de aprender en tan pouco tempo. Isto pode xerar un sentimento de fracaso no alumnado, cando nun principio a ninguén lle parecería raro que un idioma non se aprenda nun par de días.

Como alumna, o método que máis empregaron comigo foi o comunicativo, e tamén, en grande parte, o método gramática-tradución. Non obstante, como docente considero necesario facer as clases máis eclécticas e botar man de cada método, xa que todos teñen as súas vantaxes e deste xeito as clases non son nunca aburridas. Integrar máis dun método é positivo e necesario para a motivación ao alumnado, que, tal e como sabemos, é un dos aspectos fundamentais para que se reteña e se aprenda un idioma.